Limiti di a fisica รจ l'esperimentu fisicu
Cuntenuti
Centu anni fร , a situazione in a fisica era esattamente u cuntrariu di l'oghje. In e mani di i scientisti eranu i risultati di esperimenti pruvati, ripetuti parechje volte, chรฌ, perรฒ, spessu รนn pudianu esse spiegatu cรน e teori fisiche esistenti. L'esperienza precedeva chjaramente a teoria. I teoristi anu avutu ร mette ร u travagliu.
Attualmente, u bilanciu s'inclina versu i teorichi chรฌ i so mudelli sรฒ assai diffirenti da ciรฒ chรฌ si vede da pussibuli esperimenti cum'รจ a teoria di e corde. ร pare chรฌ ci sรฒ sempre piรน prublemi senza risolve in fisica (1).
1. I piรน impurtanti tendenzi muderni รจ prublemi in a fisica - visualizazione
U famosu fisicu polaccu, prof. Andrzej Staruszkiewicz durante u dibattitu "Limites of Knowledge in Physics" in u ghjugnu 2010 ร l'Accademia Ignatianum in Cracovia hร dettu: "U campu di a cunniscenza hรจ cresciutu enormamente in l'ultimu seculu, ma u campu di l'ignuranza hรจ ancu crisciutu ancu di piรน. (โฆ) A scuperta di a relativitร generale รจ a meccanica quantistica sรฒ rializazioni monumentali di u pensamentu umanu, paragunabili ร quelli di Newton, ma portanu ร a quistione di a relazione trร e duie strutture, una quistione chรฌ a so scala di cumplessitร hรจ simplicemente chocante. In questa situazione, e dumande sรฒ naturalmente: pudemu fร ? A nostra determinazione รจ vuluntร d'arrivร ร u fondu di a veritร seranu proporzionate ร e difficultร chรฌ facemu ?
Stallata sperimentale
Dapoi parechji mesi, u mondu di a fisica hรจ piรน occupatu di u solitu cรน piรน cuntruversia. In a rivista Nature, George Ellis รจ Joseph Silk pubblicรฒ un articulu in difesa di l'integritร di a fisica, criticendu quelli chรฌ sรฒ sempre piรน pronti ร posponร l'esperimenti per pruvร l'ultime teorie cosmologiche finu ร un "dumani" indefinitu. Anu deve esse carattarizatu da "sufficiente eleganza" รจ valore esplicativu. "Questu rompe a tradizione scientifica di seculi chรฌ a cunniscenza scientifica hรจ una cunniscenza pruvata empiricamente", i scientisti tronu. I fatti mostranu chjaramente u "impasse sperimentale" in a fisica muderna.
L'ultime teorii nantu ร a natura รจ a struttura di u mondu รจ di l'Universu, in regula, รนn ponu esse verificati da esperimenti dispunibuli per l'umanitร .
Scopre u boson di Higgs, i scientisti anu "cumpletu" u mudellu standard. In ogni casu, u mondu di a fisica hรจ luntanu da cuntentu. Sapemu di tutti i quarks รจ i leptoni, ma รนn avemu micca idea di cumu cunciliร questu cรน a teoria di gravitร di Einstein. รn sapemu micca cumu cumminร a meccanica quantistica cรน a gravitร per creร una teoria ipotetica di gravitร quantistica. รn sapemu ancu ciรฒ chรฌ hรจ u Big Bang (o s'ellu hรจ veramente accadutu!) (2).
Attualmente, chjamemu fisici classici, u prossimu passu dopu ร u mudellu Standard hรจ a supersimetria, chรฌ predice chรฌ ogni particella elementaria cunnisciuta da noi hร un "partner".
Questu radduppia u numeru tutale di blocchi di custruzzione di a materia, ma a teoria si mette perfettamente in l'equazioni matematiche รจ, piรน impurtante, offre una chance di svelร u misteru di a materia scura cosmica. Resta solu per aspittร i risultati di l'esperimenti ร u Large Hadron Collider, chรฌ cunfirmร l'esistenza di particeddi supersymmetric.
Tuttavia, tali scuperte รนn sรฒ ancu state intesu da Ginevra. Di sicuru, questu hรจ solu u principiu di una nova versione di u LHC, cรน duie volte l'energia di l'impattu (dopu ร una riparazione รจ aghjurnamentu recenti). In uni pochi di mesi, ponu sparร tappi di champagne in celebrazione di a supersimetria. In ogni casu, s'ellu รนn hรจ micca successu, parechji fisici credi chรฌ e teori supersymmetric avissiru esse ritirati gradualmente, รจ ancu a superstringa, chรฌ hรจ basatu annantu ร a supersimetria. Perchรจ se u Large Collider รนn cunfirma micca queste teorie, allora chรฌ?
Tuttavia, ci sรฒ certi scientisti chรฌ รนn pensanu micca cusรฌ. Perchรจ a teoria di a supersimetria hรจ troppu "bella per esse sbagliata".
Per quessa, anu intenzione di rivalutร e so equazioni per pruvร chรฌ e massi di particeddi supersimmetrici sรฒ solu fora di a gamma di u LHC. I teorichi sรฒ assai ragiunate. I so mudelli sรฒ boni per spiegร i fenomeni chรฌ ponu esse misurati รจ verificati sperimentalmente. Si pรฒ dunque dumandassi perchรจ duvemu escludiri u sviluppu di quelle teorie chรฌ (ancora) รนn pudemu micca cunnosce empiricamente. Hรจ questu un approcciu raghjone รจ scientificu?
universu da nunda
I scienzi naturali, in particulare a fisica, sรฒ basati nantu ร u naturalismu, vale ร dรฌ, nantu ร a credenza chรฌ pudemu spiegร tuttu cรน e forze di a natura. U compitu di a scienza hรจ ridutta ร cunsiderร a cunnessione trร diverse quantitร chรฌ descrizanu fenomeni o alcune strutture chรฌ esistenu in a natura. A fisica รนn si tratta micca di prublemi chรฌ รนn ponu micca esse discrittu matematicamente, chรฌ รนn ponu esse ripetuti. Questu hรจ, frร altre cose, u mutivu di u so successu. A descrizzione matematica utilizata per mudificร i fenomeni naturali hร pruvatu ร esse estremamente efficace. I rializazioni di a scienza naturale anu risultatu in e so generalizazioni filosofichi. Direzzione cum'รจ a filusufรฌa meccanica o u materialismu scientificu sรฒ stati creati, chรฌ trasfirรฌu i risultati di e scienzi naturali, ottenuti prima di a fine di u seculu XNUMX, in u campu di a filusufรฌa.
Paria chรฌ pudemu cunnosce u mondu sanu, chรฌ ci hรจ un determinismu cumpletu in a natura, perchรจ pudemu determinร cumu si moveranu i pianeti in milioni d'anni, o cumu si movenu milioni di anni fร . Questi rializazioni anu datu un orgogliu chรฌ assulutava a mente umana. ร un puntu decisivu, u naturalismu metodologicu stimula u sviluppu di a scienza naturale ancu oghje. Ci sรฒ, perรฒ, certi punti di cut-off chรฌ parenu esse indicativi di e limitazioni di a metodulugia naturalistica.
Se l'Universu hรจ limitatu in u voluminu รจ si sviluppau "da nunda" (3), senza violazione di e lege di cunservazione di l'energia, per esempiu, cum'รจ una fluttuazione, รนn deve esse micca cambiamenti in questu. Intantu, li guardemu. Pruvate di risolve stu prublema nantu ร a basa di a fisica quantistica, ghjunghjemu ร a cunclusione chรฌ solu un observatore cuscente attualiza a pussibilitร di l'esistenza di un tali mondu. Hรจ per quessa chรฌ ci dumandemu perchรจ quellu particulari chรฌ vivemu hรจ statu creatu da parechji universi diffirenti. Allora ghjunghjemu ร a cunclusione chรฌ solu quandu una persona apparsu nantu ร a Terra, u mondu - cum'รจ avemu osservatu - hรจ veramente "divintatu" ...
Cumu e misurazioni affettanu l'eventi accaduti un miliardo d'anni fร ?
4. Wheeler esperimentu - visualizazione
Unu di i fisici muderni, John Archibald Wheeler, hร prupostu una versione spaziale di u famosu esperimentu di doppia fessura. In u so disignu mentale, a luce di un quasar, ร un miliardo di anni luce di noi, viaghja longu dui lati opposti di a galaxia (4). Se l'osservatori osservanu ognuna di sti camini separatamente, vederanu i fotoni. Sรฌ tramindui ร una volta, videranu l'onda. Allora l'attu stessu di osservร cambia a natura di a luce chรฌ abbandunรฒ u quasar un miliardi d'anni fร !
Per Wheeler, quรฌ sopra prova chรฌ l'universu รนn pรฒ micca esse in un sensu fisicu, almenu in u sensu in quale avemu abituatu ร capisce "un statu fisicu". รn pรฒ esse accadutu ancu in u passatu, finu ร chรฌ... avemu fattu una misurazione. Cusรฌ, a nostra dimensione attuale influenza u passatu. Cรน i nostri osservazioni, rilevazioni รจ misurazioni, formemu l'avvenimenti di u passatu, in u prufondu di u tempu, finu ร ... u principiu di l'Universu !
Neil Turk di l'Istitutu Perimetru in Waterloo, Canada, hร dettu in u numeru di lugliu di New Scientist chรฌ "รนn pudemu micca capisce ciรฒ chรฌ truvamu. A teoria diventa sempre piรน cumplessa รจ sofisticata. Ci lanciamu in un prublema cรน campi successivi, dimensioni รจ simmetrii, ancu cรน una chjave, ma รนn pudemu micca spiegร i fatti piรน simplici ". Parechji fisici sรฒ ovviamente fastidiati da u fattu chรฌ i viaghji mentali di i teoristi muderni, cum'รจ e considerazioni sopra o a teoria di superstringe, รนn anu nunda di fร cรน l'esperimenti chรฌ sรฒ attualmente realizati in laboratori, รจ รนn ci hรจ manera di pruvร spirimintali.
In u mondu quantum, avete bisognu di vede piรน largu
Cum'รจ u premiu Nobel Richard Feynman hร dettu una volta, nimu capisce veramente u mondu quantum. A cuntrariu di u bonu vechju mondu Newtonian, in quale l'interazzione di dui corpi cรน certi massi sรฒ calculati da equazioni, in a meccanica quantistica avemu l'equazioni da quale รนn seguitanu tantu, ma sรฒ u risultatu di un cumpurtamentu stranu osservatu in esperimenti. L'uggetti di a fisica quantistica รนn anu micca esse assuciatu cรน qualcosa "fisica", รจ u so cumpurtamentu hรจ un duminiu di un spaziu multidimensionale astrattu chjamatu spaziu Hilbert.
Ci sรฒ cambiamenti descritti da l'equazioni di Schrรถdinger, ma perchรจ esattamente hรจ scunnisciutu. Questu pรฒ esse cambiatu? Hรจ ancu pussibule di derivร e lege quantum da i principii di a fisica, cum'รจ decine di liggi รจ principii, per esempiu, in quantu ร u muvimentu di i corpi in u spaziu esterno, sรฒ stati derivati โโda i principii di Newton? I scientisti di l'Universitร di Pavia in Italia Giacomo Mauro D'Ariano, Giulio Ciribella รจ Paolo Perinotti sustene chรฌ ancu i fenomeni quantici chรฌ sรฒ chjaramente cuntrariu ร u sensu cumunu ponu esse rilevati in esperimenti misurabili. Tuttu ciรฒ chรฌ avete bisognu hรจ a perspettiva ghjusta - Forsi l'incomprensione di l'effetti quantum hรจ duvuta ร una visione insufficientemente larga di elli. Sicondu i scientisti citati in New Scientist, esperimenti significativi รจ misurabili in a meccanica quantistica devenu scuntrร parechje cundizioni. Quรจ hรจ:
- causalitร - l'avvenimenti futuri รนn ponu influenzร l'avvenimenti passati;
- distinguibilitร - dichjara chรฌ duvemu esse capace di separร di l'altri cum'รจ separati;
- cumpusizioni - se sapemu tutte e tappe di u prucessu, sapemu tuttu u prucessu;
- cumpressione - ci sรฒ manere di trasfiriri infurmazioni impurtanti nantu ร u chip senza avรจ da trasfiriri tuttu u chip;
- tomografia - se avemu un sistema custituitu di parechje parte, l'statistiche di e misurazioni per parte hรจ abbastanza per revelร u statu di tuttu u sistema.
I taliani volenu espansione i so principii di purificazione, perspettiva piรน larga, รจ facenu esperimenti significati per include ancu l'irreversibilitร di i fenomeni termodinamici รจ u principiu di a crescita di l'entropia, chรฌ รนn impressionanu micca i fisici. Forsi quรฌ, ancu, l'osservazioni รจ e misurazioni sรฒ affettati da artefatti di una perspettiva chรฌ hรจ troppu stretta per capisce tuttu u sistema. "A veritร fundamentale di a teoria quantistica hรจ chรฌ i cambiamenti rumorosi รจ irreversibili ponu esse riversibili aghjunghjendu un novu layout ร a descrizzione", dice u scientist talianu Giulio Ciribella in una entrevista cรน New Scientist.
Sfurtunatamente, i scettichi dicenu, a "pulizia" di l'esperimenti รจ una perspettiva di misurazione piรน larga puderia purtร ร una ipotesi di parechji mondi in quale ogni risultatu hรจ pussibule รจ in quale i scientisti, pensendu chรฌ misuranu u cursu currettu di l'avvenimenti, simpricimenti "sceglite" un un certain continuum en les mesurant.
5. Mani di u tempu in forma di mani di u clock
Nisun tempu ?
U cuncettu di i chjamati frecce di u tempu (5) hรจ statu introduttu in u 1927 da l'astrofisicu britannicu Arthur Eddington. Sta freccia punta ร u tempu, chรฌ scorri sempre in una direzzione, vale ร dรฌ da u passatu ร u futuru, รจ questu prucessu รนn pรฒ micca esse invertitu. Stephen Hawking, in a so A Breve Storia di u Tempu, hร scrittu chรฌ u disordine aumenta cรน u tempu perchรจ misurร u tempu in a direzzione in quale u disordine aumenta. Questu significava chรฌ avemu una scelta - pudemu, per esempiu, prima osservร pezzi di vetru rottu spargugliatu nantu ร u pianu, dopu u mumentu chรฌ u vetru casca ร u pianu, dopu u vetru in l'aria, รจ infine in manu di a persona chรฌ a tene. รn ci hรจ micca una regula scientifica chรฌ a "freccia psicologica di u tempu" deve andร in a listessa direzzione di a freccia termodinamica, รจ l'entropia di u sistema aumenta. In ogni casu, parechji scientisti credi chรฌ questu hรจ cusรฌ perchรจ i cambiamenti energetichi sรฒ in u cervellu umanu, simili ร quelli chรฌ avemu osservatu in a natura. U cervellu hร l'energia per agisce, osservร รจ ragiunร , perchรจ u "motore" umanu brusgia carburante-alimentu รจ, cum'รจ in un mutore di combustione interna, stu prucessu hรจ irreversibile.
In ogni casu, ci sรฒ casi quandu, mentre mantene a listessa direzzione di a freccia psicologica di u tempu, l'entropia aumenta รจ diminuite in diversi sistemi. Per esempiu, quandu salvate dati in memoria di l'urdinatore. I moduli di memoria in a macchina passanu da u statu micca ordinatu ร l'ordine di scrittura di discu. Cusรฌ, l'entropia in l'urdinatore hรจ ridutta. In ogni casu, ogni fisicu dicerร chรฌ da u puntu di vista di l'universu in tuttu - hรจ crescente, perchรจ ci vole energia per scrive ร un discu, รจ sta energia hรจ dissipata in a forma di calore generata da una macchina. Allora ci hรจ una piccula resistenza "psiculogica" ร e lege stabilite di a fisica. Ci hรจ difficiule di crede chรฌ ciรฒ chรฌ esce cรน u rumore da u fan hรจ piรน impurtante ch'รจ l'arregistramentu di un travagliu o un altru valore in memoria. E se qualchissia scrive nantu ร u so PC un argumentu chรฌ sbulicร a fisica muderna, a teoria di a forza unificata o a Teoria di tuttu? Saria difficiule per noi di accettร l'idea chรฌ, malgradu questu, u disordine generale in l'universu hรจ aumentatu.
Torna in u 1967, l'equazioni Wheeler-DeWitt apparsu, da quale hร seguitu quellu tempu cum'รจ tali รนn esiste micca. Era un tentativu di cunghjuntร matematicamente l'idee di a meccanica quantistica รจ a relativitร generale, un passu versu a teoria di a gravitร quantistica, i.e. a Teoria di tuttu u desideriu di tutti i scientisti. รn era micca finu ร u 1983 chรฌ i fisici Don Page รจ William Wutters offri una spiegazione chรฌ u prublema di u tempu puderia esse aggiratu cรน u cuncettu di l'entanglement quantum. Sicondu u so cuncettu, solu i pruprietร di un sistema digiร definitu ponu esse misurati. Da un puntu di vista matimร ticu, sta pruposta significava chรฌ u clock รนn funziona micca isolatu da u sistema รจ principia solu quandu hรจ intricatu cรน un certu universu. In ogni casu, se qualchissia ci hร guardatu da un altru universu, ci vedenu cum'รจ ogetti statichi, รจ solu a so ghjunta ร noi pruvucarร l'entanglement quantum รจ littiralmente ci farebbe sentu u passaghju di u tempu.
Sta ipotesi hรจ stata a basa di u travagliu di i scientisti di un istitutu di ricerca in Turinu, Italia. U fisicu Marco Genovese hร decisu di custruisce un mudellu chรฌ piglia in contu e specificitร di l'entanglement quantum. Hรจ statu pussibule di ricreร un effettu fisicu chรฌ indica a correttezza di stu ragiunamentu. Hรจ statu creatu un mudellu di l'Universu, custituitu di dui fotoni.
Un paru era orientatu - polarizatu verticalmente, รจ l'altru horizontale. U so statu quantum, รจ dunque a so polarizazione, hรจ tandu rilevata da una seria di detectors. Risulta chรฌ finu ร chรฌ l'osservazione chรฌ ultimamente determina u quadru di riferimentu hรจ righjuntu, i fotoni sรฒ in una superposizione quantistica classica, i.e. sรฒ stati orientati verticalmente รจ horizontale. Questu significa chรฌ l'osservatore chรฌ leghje u clock determina l'entanglement quantum chรฌ afecta l'universu di quale ellu diventa una parte. Un tali observatore hรจ tandu capaci di percive a polarizazione di i fotoni successivi basati nantu ร a probabilitร quantistica.
Stu cuncettu hรจ assai tentativu perchรจ spiega assai prublemi, ma naturalmente porta ร a necessitร di un "super-osservatore" chรฌ saria sopra ร tutti i determinismi รจ cuntrullร tuttu in tuttu.
6. Multiversu - Visualizazione
Ciรฒ chรฌ osservemu รจ ciรฒ chรฌ percivemu subjectivamente cum'รจ "tempu" hรจ in fattu u pruduttu di cambiamenti globale misurabili in u mondu chรฌ ci circonda. Cum'รจ sfondate in u mondu di l'atomi, i protoni รจ i fotoni, avemu capitu chรฌ u cuncettu di u tempu diventa menu รจ menu impurtante. Sicondu i scientisti, u clock chรฌ ci accumpagna ogni ghjornu, da un puntu di vista fisicu, รนn misura micca u so passaghju, ma aiuta ร urganizร a nostra vita. Per quelli chรฌ sรฒ abituati ร i cuncetti newtoniani di u tempu universale รจ all-incompassing, sti cuncetti sรฒ chocante. Ma micca solu i tradiziunalisti scientifichi รนn li accettanu micca. U fisicu teoricu prominente Lee Smolin, prima citatu da noi cum'รจ unu di i pussibuli vincitori di u Premiu Nobel di questu annu, crede chรฌ u tempu esiste รจ hรจ abbastanza reale. Una volta - cum'รจ parechji fisici - hร sustinutu chรฌ u tempu hรจ una illusione subjectiva.
Avร , in u so libru Reborn Time, piglia una visione completamente diversa di a fisica รจ critica a teoria populari di corde in a cumunitร scientifica. Sicondu ellu, u multiversu รนn esiste micca (6) perchรจ campemu in u stessu universu รจ ร u stessu tempu. Credu chรฌ u tempu hรจ di primura impurtanza รจ chรฌ a nostra sperienza di a realitร di u mumentu prisente รนn hรจ micca una illusione, ma a chjave per capiscenu a natura fundamentale di a realitร .
Entropia zero
Sandu Popescu, Tony Short, Noah Linden (7) รจ Andreas Winter anu descrittu i so scuperte in u 2009 in a rivista Physical Review E, chรฌ dimustrava chรฌ l'uggetti ghjunghjenu ร l'equilibriu, vale ร dรฌ un statu di distribuzione uniforme di l'energia, per entra in stati di intricazione quantica cรน u so equilibriu. circondu. In u 2012, Tony Short hร dimustratu chรฌ l'intricatu provoca l'equanimitร di u tempu finitu. Quandu un oggettu interagisce cรน l'ambiente, cum'รจ quandu e particelle in una tazza di caffรจ scontranu cรน l'aria, l'infurmazioni nantu ร e so proprietร "fuga" in l'esternu รจ diventa "sfocata" in tuttu l'ambiente. A perdita di l'infurmazioni pruvucarร u statu di u caffรจ ร stagnate, ancu quandu u statu di pulizia di a stanza sana cuntinueghja ร cambiร . Sicondu Popescu, a so cundizione cessa di cambiร cรน u tempu.
7. Noah Linden, Sandu Popescu รจ Tony Short
Quandu u statu di pulizia di a stanza cambia, u caffรจ pรฒ improvvisamente cessร di mischjร cรน l'aria รจ entre in u so propiu statu pulitu. In ogni casu, ci sรฒ assai piรน stati mischiati cรน l'ambienti cร i stati puri dispunibuli per u caffรจ, รจ per quessa รนn si trova quasi mai. Questa improbabilitร statistica dร l'impressione chรฌ a freccia di u tempu hรจ irreversibile. U prublema di a freccia di u tempu hรจ sfocata da a meccanica quantistica, facendu difficiule di determinร a natura.
Una particella elementaria รนn hร micca pruprietร fisiche precise รจ hรจ determinata solu da a probabilitร di esse in diversi stati. Per esempiu, in ogni mumentu, una particella pรฒ avรจ una probabilitร di 50 per centu di vultร in u sensu di l'urariu รจ una probabilitร di 50 per centu di vultร in a direzzione opposta. U tiorema, rinfurzatu da l'esperienza di u fisicu John Bell, dichjara chรฌ u veru statu di a particella รนn esiste micca รจ chรฌ sรฒ lasciati per esse guidati da a probabilitร .
Allora l'incertezza quantistica porta ร a cunfusione. Quandu dui particeddi interagiscenu, รนn ponu ancu esse definiti per sรจ stessu, sviluppanu indipindentamente probabilitร cunnisciute cum'รจ un statu puru. Invece, diventanu cumpunenti intrecciati di una distribuzione di probabilitร piรน cumplessa chรฌ e duie particelle descrizanu inseme. Sta distribuzione pรฒ decide, per esempiu, se i particeddi giraranu in a direzzione opposta. U sistema in tuttu hรจ in un statu puru, ma u statu di particeddi individuali hรจ assuciatu cรน una altra particella.
Cusรฌ, tramindui ponu viaghjร parechji anni luce di distanza, รจ a rotazione di ognuna ferma correlata cรน l'altru.
A nova tiurรฌa di a freccia di u tempu descrive questu cum'รจ una perdita di infurmazione per via di l'entanglement quantum, chรฌ manda una tazza di caffรจ in equilibriu cรน a stanza circundante. Eventualmente, a stanza righjunghji l'equilibriu cรน u so ambiente, รจ, ร u turnu, si avvicina lentamente ร l'equilibriu cรน u restu di l'universu. I vechji scientisti chรฌ anu studiatu a termodinamica anu vistu stu prucessu cum'รจ una dissipazione graduale di l'energia, aumentendu l'entropia di l'universu.
Oghje, i fisici credi chรฌ l'infurmazioni diventanu piรน รจ piรน spargugliati, ma รนn spariscenu mai. Ancu l'entropia aumenta in u locu, credenu chรฌ l'entropia tutale di l'universu ferma constante ร zero. Tuttavia, un aspettu di a freccia di u tempu resta micca risolta. I scientisti sustenenu chรฌ a capacitร di una persona per ricurdร u passatu, ma micca u futuru, pรฒ ancu esse capitu cum'รจ a furmazione di rilazioni trร particeddi interazzione. Quandu avemu lettu un missaghju nantu ร un pezzu di carta, u cervellu cumunicร cun ellu per via di i fotoni chรฌ ghjunghjenu ร l'ochji.
Solu da avร pudemu ricurdร ciรฒ chรฌ stu missaghju ci dice. Popescu crede chรฌ a nova teoria รนn spiega micca perchรจ u statu iniziale di l'universu era luntanu da l'equilibriu, aghjustendu chรฌ a natura di u Big Bang deve esse spiegata. Certi circadori anu spressu dubbitu annantu ร stu novu approcciu, ma u sviluppu di stu cuncettu รจ un novu formalismu matematicu aiuta avร ร risolve i prublemi teorichi di a termodinamica.
Reach per i grani di u spaziu-tempu
A fisica di i buchi neri pare indicร , cum'รจ certi mudelli matematichi suggerenu, chรฌ u nostru universu รนn hรจ micca tridimensionale. Malgradu ciรฒ chรฌ i nostri sensi ci dicenu, a realitร intornu ร noi pรฒ esse un ologramma - una prughjezzione di un pianu distanti, in realtร bidimensionale. Sรจ sta stampa di l'universu hรจ currettu, l'illusione di a natura tridimensionale di u spaziu-tempu pรฒ esse dispelled appena l'arnesi di ricerca ร a nostra dispusizione diventanu abbastanza sensibili. Craig Hogan, un prufissore di fisica in Fermilab chรฌ hร passatu anni ร studiร a struttura fundamentale di l'universu, suggerisce chรฌ stu livellu hรจ statu ghjustu.
8. GEO600 Detector d'onda gravitazionale
Se l'universu hรจ un hologramma, allora forse avemu ghjustu righjuntu i limiti di a risuluzione di a realtร . Certi fisici avanzanu l'intrigante ipotesi chรฌ u spaziu-tempu chรฌ vivemu รนn hรจ micca in ultimamente cuntinuu, ma, cum'รจ una fotografia digitale, ร u so livellu piรน basu hรจ custituitu da certi "grani" o "pixels". Sรฌ cusรฌ, a nostra realitร deve avรจ una sorta di "risoluzione" finale. Hรจ cusรฌ chรฌ certi circadori anu interpretatu u "rumore" apparsu in i risultati di u detector d'onda gravitazionale GEO600 (8).
Per pruvร sta ipotesi straordinaria, Craig Hogan, un fisicu di l'onda gravitazionale, ellu รจ a so squadra anu sviluppatu l'interferรฒmetru piรน precisu di u mondu, chjamatu l'holometru di Hogan, chรฌ hรจ pensatu per misurร l'essenza piรน basica di u spaziu-tempu in a manera piรน precisa. L'esperimentu, chjamatu Fermilab E-990, รนn hรจ micca unu di parechji altri. Questu hรจ u scopu di dimustrร a natura quantistica di u spaziu stessu รจ a prisenza di ciรฒ chรฌ i scientisti chjamanu "rumore olograficu".
L'olometru hรจ custituitu da dui interferometri posti fiancu ร fiancu. Dirigiscenu un fasciu laser di un kilowatt ร un dispositivu chรฌ li divide in dui raghji perpendiculari di 40 metri di longu, chรฌ sรฒ riflessi รจ tornati ร u puntu di split, creendu fluttuazioni in a luminositร di i fasci di luce (9). S'elli causanu un certu muvimentu in u dispusitivu di divisioni, allora questu serร evidenza di a vibrazione di u spaziu stessu.
9. Rappresentazione grafica di l'esperimentu olograficu
U piรน grande sfida di a squadra di Hogan hรจ di pruvร chรฌ l'effetti chรฌ anu scupertu รนn sรฒ micca solu perturbazioni causate da fatturi fora di a stallazione sperimentale, ma u risultatu di vibrazioni spaziu-tempu. Per quessa, i specchi utilizati in l'interferรฒmetru seranu sincronizati cรน e frequenze di tutti i rumori piรน chjuchi chรฌ venenu da l'esternu di u dispusitivu รจ pigliati da sensori speciali.
Universu antropicu
Per chรฌ u mondu รจ l'omu esistenu in questu, e lege di a fisica deve avรจ una forma assai specifica, รจ e custanti fisiche anu da esse precisamente valori selezziunati ... รจ sรฒ! Perchรจ?
Cuminciamu cรน u fattu chรฌ ci sรฒ quattru tipi di interazzione in l'Universu: gravitazionale (caduta, pianeti, galaxie), elettromagnetica (atomi, particelle, attritu, elasticitร , luce), nucleare debule (fonte di energia stellare) รจ nucleare forte ( unisce i protoni รจ i neutroni in nuclei atomici). A gravitร hรจ 1039 volte piรน debule di l'elettromagnetismu. S'ellu era un pocu piรน debbule, l'astri seranu piรน ligeri ch'รจ u Sun, supernovae รนn splode micca, elementi pisanti รนn si formanu micca. S'ellu era ancu un pocu piรน forte, criaturi piรน grande di i batteri seranu sfracicati, รจ e stelle spessu scontranu, distrughjendu i pianeti รจ si brusgianu troppu rapidamente.
A densitร di l'Universu hรจ vicinu ร a densitร critica, vale ร dรฌ, sottu ร quale a materia si dissiparร rapidamente senza a furmazione di galaxie o stelle, รจ sopra ร quale l'Universu avia campatu troppu longu. Per l'occurrence di tali cundizioni, a precisione di cuncurrenza cรน i parร metri di u Big Bang deve esse in ยฑ 10-60. L'inhomogeneities iniziali di u ghjovanu Universu eranu in una scala di 10-5. S'elli eranu piรน chjuchi, e galaxie รนn si formanu micca. S'elli eranu piรน grande, i buchi neri enormi si formanu invece di galaxie.
A simetria di particeddi รจ antiparticuli in l'Universu hรจ rottu. ร per ogni barione (protoni, neutroni) ci sรฒ 109 fotoni. S'ellu ci era piรน, galaxies รนn pudianu forma. S'ellu ci era menu menu, รนn ci saria micca stelle. Inoltre, u nรนmeru di dimensioni chรฌ vivemu pare esse "currettu". Strutturi cumplessi รนn ponu micca esse in dui dimensioni. Cรน piรน di quattru (trรจ dimensioni piรน u tempu), l'esistenza di orbite planetarie stabile รจ livelli d'energia di l'elettroni in l'atomi diventa problematica.
10. L'omu cum'รจ u centru di l'universu
U cuncettu di u principiu antropicu hรจ statu introduttu da Brandon Carter in u 1973 in una cunferenza in Cracovia dedicata ร u 500 anniversariu di a nascita di Copernicus. In termini ginirali, pรฒ esse formulatu in tale manera chรฌ l'Universu observable deve scuntrร e cundizioni chรฌ si cumpone per esse osservatu da noi. Finu ร avร , ci sรฒ diverse versioni di questu. U principiu antropicu debbule dice chรฌ pudemu esisti solu in un universu chรฌ rende a nostra esistenza pussibule. Sรฌ i valori di e custanti eranu diffirenti, รนn avemu mai vistu questu, perchรจ รนn sariamu micca quรฌ. U principiu antropicu forte (spiegazione intenzionale) dice chรฌ l'universu hรจ cusรฌ chรฌ pudemu esse (10).
Da u puntu di vista di a fisica quantistica, ogni quantitร di universi puderia esse sviluppatu senza ragiuni. Avemu finitu in un universu specificu, chรฌ avia da cumpiendu una quantitร di cundizioni sottili per una persona per vive in questu. Allora parlemu di u mondu antropicu. Per un credente, per esempiu, un universu antropicu creatu da Diu hรจ abbastanza. A visione di u mondu materialista รนn accetta micca questu รจ assume chรฌ ci sรฒ assai universi o chรฌ l'universu attuale hรจ solu una tappa in l'evoluzione infinita di u multiversu.
L'autore di a versione muderna di l'ipotesi di l'universu cum'รจ una simulazione hรจ u teoricu Niklas Bostrรถm. Sicondu ellu, a realitร chรฌ percivemu hรจ solu una simulazione chรฌ รนn avemu micca cunnisciutu. U scientist hร suggeritu chรฌ s'ellu hรจ pussibule di creร una simulazione affidativa di una civilisazione sana o ancu di l'universu sanu cรน un urdinatore abbastanza putente, รจ e persone simulate ponu sperienze a cuscenza, allora hรจ assai prubabile chรฌ e civiltร avanzate anu creatu solu un gran numaru. di tali simulazioni, รจ campemu in unu di elli in qualcosa di simile ร The Matrix (11).
Quรฌ e parolle "Diu" รจ "Matrix" sรฒ state parlate. Eccu ghjunti ร u limitu di parlร di scienza. Parechje, cumpresi i scientisti, crรจdenu chรฌ hรจ precisamente per via di l'impotenza di a fisica spirimintali chรฌ a scienza principia ร entre in i spazii chรฌ sรฒ cuntrariu ร u realismu, l'odore di a metafisica รจ a fantascienza. Resta da sperร chรฌ a fisica supererร a so crisa empirica รจ torna ร truvร un modu per rallegrassi cum'รจ una scienza verificabile sperimentalmente.